Η κατάθεση των πολύχρονων και πολυκύμαντων βιωμάτων του στρατιωτικού ιατρού Παύλου Σούμπαση στο «Οδοιπορικό» του αποτελεί πηγή γνώσης και ιστορίας, καθώς φωτίζονται μέσα από την περιγραφή του γεγονότα, μάχες και ηρωικοί αγώνες, με αρχή το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και έπειτα.
Ο ίδιος στον πρόλογό του αναφέρει: «..Προσπαθώ να αναδύσω στη μνήμη μου αυθεντικά γεγονότα που σημάδευσαν τη ζωή μου. Η ανάπλαση των γεγονότων με γεμίζει συγκίνηση. Τα δάκρυα είναι πολλές φορές έτοιμα να υγράνουν τα πολύπειρα, πλέον, μάτια μου. Θεωρώ ότι οι ώριμες ιδέες είναι επωφελείς γι’ αυτούς που θέλουν να αφομοιώσουν. Για τα ιστορικά γεγονότα δε χρησιμοποίησα κάποια πηγή, απλώς ξαναζούσα με τη θύμηση τα γεγονότα».
Την 28η Οκτωβρίου 1940, σε ηλικία μόλις οκτώ ετών, βίωσε μια από τις σπουδαιότερες ημέρες της εθνικής μας παλιγγενεσίας, το ηχηρό «ΟΧΙ» της Ελλάδας προς τους Ιταλούς και την έναρξη του πολέμου. Γράφει σχετικά: «…Ανύποπτος για το τι θα συμβεί, ένα πρωινό – ήταν 28η Οκτωβρίου του 1940- πήγα, όπως κάθε μέρα στο σχολείο. Μπήκαμε στην τάξη και περιμέναμε τη δασκάλα. Σε λίγο φάνηκε στην πόρτα της τάξης και σηκωθήκαμε, όπως πάντα, και να την υποδεχτούμε και να κάνουμε προσευχή, μα η δασκάλα απότομα μας αναγγέλλει: «..Παιδιά καθίστε» και γεμάτη συγκίνηση μας φανερώνει ότι: «…Οι Ιταλοί μας κήρυξαν τον πόλεμο, γιατί δε δεχτήκαμε τους ταπεινωτικούς όρους τους…».
Συνεχίζει: «…Αναστατωμένος και σχεδόν απογοητευμένος προσπάθησα να παίξω με τ’ άλλα παιδιά στη χωμάτινη πλατεία. Ξαφνικά, είδαμε να πετά πάνω από τα κεφάλια μας, και σε χαμηλό ύψος, ένα σμήνος αεροπλάνων στα οποία διακρίνονταν οι ελληνικές σημαίες. Αρχίσαμε να χειροκροτούμε και να φωνάζουμε με χαρά. Δεν πέρασε πολλή ώρα και ακούσαμε εκρήξεις βομβών. Έτρεξα στο σπίτι με το φόβο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό μου… Σε λίγο από το ραδιόφωνο μαθαίνουμε ότι οι Ιταλοί του Μουσολίνι, με αρχηγό το γαμπρό του Κόμη Τσιάνο και με ελληνικές σημαίες στα αεροπλάνα τους βομβάρδισαν το κέντρο της Θεσσαλονίκης…». Αυτή η εμπειρία στιγμάτισε χιλιάδες ανθρώπους, οι οποίοι με δάκρυα στα μάτια την ανασύρουν στη μνήμη τους κάθε χρόνο τέτοια ημέρα.
Συγκλονιστική η περιγραφή του στη συνέχεια: «…Εκεί, κάτω στο υπόγειο αισθανόμασταν περισσότερο ασφαλείς… μας έβαλαν να προσευχόμαστε γονατιστοί και να κάνουμε δεήσεις στην Αρχιστράτηγο Παναγία. Η ατμόσφαιρα απέπνεε νάματα ορθόδοξης μέθεξης και κατανυκτικής παρακλητικής διάθεσης...». Συνεχίζει: «Τώρα που ξαναθυμάμαι τις στιγμές εκείνες, καταλαβαίνω ότι τα παλικάρια του πυροβολικού μας δεν έπαιζαν. Αρκετά αεροπλάνα του εχθρού είχαν καταστραφεί και οι αερομαχίες με τα λιγοστά αεροπλάνα μας ήταν όλες ηρωικές και επιτυχείς. Οι μέρες περνούσαν, οι βομβαρδισμοί συνεχίζονταν και η αγωνία μας μετατράπηκε σε συνήθεια. Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις άρχισαν να παίρνουν την πρωτοβουλία των επιχειρήσεων… Η μητέρα μου βαθειά θρησκευόμενη ύπαρξη πίστευε ότι ο Θεός βοηθάει τους αγωνιστές και προπάντων αυτούς που είναι πραγματικοί άνθρωποι».
Οι συγκινήσεις που βίωσε ήταν ανεπανάληπτες. Περιγράφει: «Ο Ελληνικός στρατός της Αλβανίας μπήκε στην Κορυτσά. Ο στρατός προχωρά ακάθεκτος, η υπερηφάνεια μας ήταν απεριόριστη. Οι καμπάνες κάθε τόσο χτυπούσαν για τις ελληνικές νίκες. Οι βομβαρδισμοί έγιναν παρελθόν και η Αθήνα με διαταγή του Χίτλερ θεωρήθηκε Ιερά Πόλις.
Η γλαφυρή περιγραφή του συνεχίζει αλλού: «Ο χρόνος κυλούσε και οι νίκες του ελληνικού στρατού διαδέχονταν η μια την άλλη. Η καμπάνα της εκκλησιάς όλο και πιο συχνά ηχούσε χαρμόσυνα. Εθνική έξαρση. Θρησκευτική κατάνυξη. Η παρουσία της Παναγίας συνεχώς αποτυπωνόταν στα τζάμια των εκκλησιών και όλοι μιλούσαν για το ελληνικό θαύμα… Ο κος Θεόδωρος έφτασε μια μέρα στο χωριό ταλαιπωρημένος και προπαντός απογοητευμένος. Δεν μπορούσε να πιστέψει πως ι ήρωες της Αλβανίας μπορούσαν να καταντήσουν ηττημένοι. Παρ’ όλα αυτά το ηθικό του ήταν ακμαίο και μας εμψύχωνε. «Μη σας νοιάζει», μας έλεγε, «κάποτε η νίκη θα είναι με το μέρος μας. Η Ελλάδα έζησε 400 χρόνια σκλαβιάς και θα αντέξει και τώρα αγωνιζόμενη ενάντια στην τρέλα των ανθρώπων που δεν πιστεύουν σε ηθικές αξίες και ιδανικά».
Η περιγραφή συνεχίζεται με την Απελευθέρωση: «Οι μέρες και οι μήνες περνούσαν και κάποια φωτεινή αυγή, που δεν ήταν όπως οι άλλες – για μας δε τους Έλληνες, φάνηκε σαν τη Μεγαλύτερη Λαμπρή – είδαμε τους Γερμανούς συντεταγμένους να ετοιμάζονται να αποχωρήσουν από την Ελλάδα μέσω του σιδηροδρομικού δικτύου. Ο κόσμος στο Βοτανικό κοντά στην Αγία Μαρκέλλα ξεχύθηκε στους δρόμους…. Ύστερα από λίγε μέρες ελευθερώθηκε και η Αθήνα. Η γαλανόλευκη υψώθηκε στην Ακρόπολη. Αντικρίζοντάς την η χαρά μας ήταν απερίγραπτη. Δε χορταίναμε να την κοιτάζουμε και να θαυμάζουμε μαζί. Ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους. Αγκαλιές και φιλιά. Ατμόσφαιρα παραληρήματος. Οι πρώτες ελληνικές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής άρχισαν να φτάνουν…»
Στον επίλογο του «Οδοιπορικού» του ο συγγραφέας αναφέρει μεταξύ άλλων: «… Η ζωή, ευτυχώς, δεν τελειώνει εδώ, συνεχίζει με την ελπίδα η συνέχεια να είναι καλύτερη, ειρηνική, με πραγματική αγάπη για ό,τι μας περιβάλλει. Αν και θυμόμαστε το αρχαίο απόφθεγμα «κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον», ωστόσο, πρωταρχικός στόχος της ζωής μας, ας γίνει ο πραγματικός και ευγενής αγώνας για τη βίωση και κατάκτηση της ζωής».
Συγγραφική δραστηριότητα του ιδίου
- Διατριβή επί διδακτορία: «Παροξυσμική Κολπική Ταχυκαρδία μετά κολποκοιλιακού αποκλεισμού (Κολπική Ταχυσυστολία), Αθήνα 1969
- Οι Δεκάλογοι του Ανθρώπου, Αθήνα 1996
- Το Οδοιπορικό ενός Στρατιωτικού Γιατρού, Αθήνα 1998
- Ευγνώμονες και Αγνώμονες επί της Γής, Αθήνα 1999
- Οι Σαλταδόροι της Γερμανικής Κατοχής, Αθήνα 2003
Πηγή Υλικού
Το οδοιπορικό ενός στρατιωτικού γιατρού, Δρ. Παύλου Θ. Σούμπαση, Υποστράτηγου ε.α., Ιατρού – Καρδιολόγου, Εκδοτική επιμέλεια: Γιώργος Α. Κουγιουμτζής, Αθήνα 1998
Επιλογή υλικού
Αικατερίνη Διαμαντοπούλου
Υπεύθυνη υλικού των Ιστοχώρων του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων
Login
Υπενθύμιση κωδικού