Ο Iερός Ενοριακός Ναός του Αγίου Κωνσταντίνου και της Αγίας Ελένης βρίσκεται στη Γιάλοβα της Πυλίας, ένα από τα ωραιότερα παραθαλάσσια χωριά της Μεσσηνιακής Γής. Είναι συνδεδεμένος με την ιδιαίτερη ιστορία του ευλογημένου αυτού τόπου, του τόσο πλούσιου σε φυσικό κάλλος και σε ιστορικές μνήμες και παραδόσεις. O Iερός Ναός ανηγέρθη εντός του κτήματος των υιών Γ. Σαμαρά εις μνήμην του αδελφού τους Κωνσταντίνου το έτος 1935. Ο Ναός καταστράφηκε το 1941 από αεροπορικό βομβαρδισμό στην περιοχή. Πλείστα αφιερώματα έχουν γίνει στον υπέροχο αυτό Ναό. Αξιοσημείωτο είναι και το ξυλόγλυπτο θαυμάσιο παγκάρι που φέρει χρυσή ταμπέλα, του ευλαβούς και πολύ αγαπητού συμπολίτη-πολιτικού μας, τέως Πρωθυπουργού της Ελλάδος Αντώνη Σαμαρά.
Eφημέριος του Ιερού Ναού είναι σήμερα ο π. Γεώργιος, ο οποίος χάρη στην ευλάβειά του, την έντονη προσωπικότητά του, τον άοκνο κόπο του, μπόρεσε με την συνδρομή ευγενών πιστών, να ολοκληρώσει την αγιογράφηση του Ιερού Ναού, ν αγοράσει ιερά σκεύη, να ευπρεπίσει τον περιβάλλοντα χώρο και να πραγματοποιήσει πλείστα έργα προς οικοδομεί του ποιμνίου του. Ο υπέροχος πλέον ναός είναι ιδιαίτερος, για αυτό και αρκετοί αποφασίζουν να τελέσουν τα μυστήρια της ζωής τους, γάμους, βαπτίσεις σ αυτόν. Κάθε ευλαβής επισκέπτης που θα βρεθεί στο όμορφο παραθαλάσσιο χωριό της Γιάλοβας επιδιώκει να προσκυνήσει και να πάρει την ευλογία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.
Στον Ιερό Ναό τελείται πέρα από τις μεγάλες εορτές κάθε Κυριακή η Θεία Λειτουργία. Ευλογία αποτελεί η συνήθεια, μετά το πέρας της Θείας λειτουργίας να πηγαίνει το πλήρωμα του εκκλησιάσματος στην παραλία που βρίσκεται πλησίον του Ναού και να απολαμβάνει κέρασμα με θέα τον κόλπο του Ναυαρίνου.
Σημαντικό είναι ν αναφέρουμε λίγα βιογραφικά στοιχεία για τον Άγιο Κωνσταντίνο και την Αγία Ελένη αλλά και ενδεικτικά στοιχεία για την ευρύτερη περιοχή στο ευσύνοπτο αυτό αφιέρωμα. Ο άγιος και Μέγας Κωνσταντίνος είναι ένας από τους βασιλείς που τίμησαν με την αρετή της θεοσέβειας, τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, Βασίλευσε όντας μονάρχης πάνω από τριάντα χρονιά. Γεννήθηκε στη Ναισό περίπου το 280 μ.χ υιός του Καίσαρα Κωνσταντίου του πρώτου Α ‘ και της Αγίας Ελένης. Αναμφίβολα μεγάλος Αυτοκράτορας. Ο χαρακτήρας του «πλήρης πάθους και τόλμης».Στο στρατό ριψοκίνδυνος στρατηλάτης με συνείδηση καθήκοντος και εμπιστοσύνη στο θείο προορισμό του.
Θεωρούσε καθήκον του να προάγει τα συμφέροντα της Εκκλησίας και προς το σκοπό αυτό συγκάλεσε Συνόδους, εξέδωσε νόμους και διατάξεις και πήρε αποφάσεις για το καλό της Εκκλησίας. Αγαπούσε και τιμούσε ιδιαιτέρως την Εκκλησία και τους εκπροσώπους της.
Συνοπτικά προχώρησε στα εξής :
- To 313 μ.χ υπέγραψε το διάταγμα των Μεδιολάνων. Έτσι για πρώτη φορά ο χριστιανισμός βρισκόταν υπό την προστασία του αυτοκράτορα. Σ αυτό συνέβαλε η εδραίωσε της Pax romana( εσωτερικής ειρήνης) το 311 μ. χ όπου με διάταγμα νομιμοποίησε το χριστιανισμό ως επιτρεπόμενη θρησκεία.
- Συγκάλεσε την Α’ Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας, πλέον καθοριστική για την εξέλιξη της παγκόσμιας Χριστιανικής Εκκλησίας.
- Μετέφερε την πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη. Το 325 μ. χ ξεκίνησε η κατασκευή της πόλεως και το 330 μ. χ εγκαινιάσθηκε
- Με διάταγμα παραχώρησε το δικαίωμα στους Επισκόπους να επιλύουν τις ιδιωτικές διαφορές του ποιμνίου τους. Πρόκειται για Επισκοπική δικαιοδοσία όπως λεγόταν, απαλλάσσοντας τους Επισκόπους από τις δημόσιες υποχρεώσεις και τα οικονομικά βάρη.
- Επίσης με διατάξεις απαγόρευσε την εργασία της Κυριακής, καθώς άλλων μεγάλων εορτών ,όπως των Χριστουγέννων.
- Έκλεισε θρησκευτικά κέντρα, ηθικά επιλήψιμων θεοτήτων, όπως της Αστάρτης.
- Απαγόρευσε την τέλεση νυχτερινών και μυστικών θυσιών.
- Προστάτευσε έμπρακτα τις Χριστιανικές Κοινότητες με οικονομικές επιχορηγήσεις ,επιστροφή των δημευμένων τόπων λατρείας και των κτημάτων των χριστιανών πολιτών.
- Απάλλαξε τον κλήρο από δημόσια βάρη.
Αξίζει να δούμε το λόγο για τον οποίο έγινε άγιος ο Μέγας Κωνσταντίνος. Η πραγματικά ξεχωριστή ενέργεια του Μεγάλου Κωνσταντίνου, η οποία τον κατέτασσε στο χώρο των Αγίων ήταν ότι κατέβηκε από τη θέση του αυτοκράτορα της Ρωμαικής Αυτοκρατορίας η οποία του παρείχε θεικές τιμές και κατέστησε τον εαυτό του ταπεινό δούλο και θεράποντα του Παμβασιλέως Χριστού.
H φλαβία Ιουλία Ελένη γνωστή ως αγία Ελένη γεννήθηκε το 248 ή 249 μ.χ στο Δρέπανο (σημερινή Γιάλοβα) της Βιθυνίας. Υπήρξε σύζυγος του Κωνσταντίνου του Ά του χλωρού και μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Αργότερα ο Μέγας Κωνσταντίνος μετονόμασε το Δρέπανο σε Ελεονόπολις για να τιμήσει την μητέρα του. Έζησε από κοντά την πορεία του υιού της Κωνσταντίνου, (καίσαρας, Αύγουστος, Αυτοκράτορας) και κάτι πιο σημαντικό, το περίφημο όραμα του Μεγάλου Κωνσταντίνου το 322 μ. χ πριν τη μάχη της Μαλβίας Γέφυρας : το φωτεινό σταυρό με την επιγραφή «εν τούτω νίκα».Τότε η αγία Ελένη πρέπει να έλαβε κατά τις πηγές το χριστιανικό βάπτισμα σε ηλικία 60 ετών. Τη θέση της όμως στην ιστορία ,η Ελένη την οφείλει στο ταξίδι της στην Παλαιστίνη. Ο ιστορικός Ευσέβιος Καισαρείας το παρουσιάζει σαν ένα ευσεβέστατο προσκύνημα στους Αγίους τόπους κατά το οποίο επιδιδόταν σε πράξεις φιλανθρωπίας, ιδρύοντας μονές και ανεγείροντας εκκλησίες. Ανήγειρε με αυτοκρατορικές χορηγίες τους μεγαλοπρεπείς ναούς της Γέννησης στη Βηθλεέμ και της Ανάστασης στο Γολγοθά, στην Αγία πόλη Ιερουσαλήμ, που μέχρι και σήμερα αποτελούν τα σημαντικότερα κέντρα του χριστιανισμού. Στην Ιερά Μονή του Σινά, η αγία Ελένη ανέγειρε παρεκκλήσι αφιερωμένο στην Παναγία και αμυντικό Πύργο για την προστασία των μοναχών. Τη μεγαλύτερη σύνδεση με την Αγία Ελένη διεκδικεί το μαρτυρικό νησί της Κύπρου. Η μεγάλη δόξα και τιμή της οφείλεται στην εύρεση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού. Κοιμήθηκε σε ηλικία 80 ετών.
Η Εκκλησία την ανακήρυξε αγία και ισαπόστολο. Στην αγιογραφία μας απεικονίζεται με αυτοκρατορικά ενδύματα μαζί με τον Μ. Κωνσταντίνο, ενώ ανάμεσά τους βρίσκεται ο Τίμιος Σταυρός.
Η Γιάλοβα αποτελεί θαυμάσιο τουριστικό θέρετρο ιδανική για οικογένειες, έχει πανέμορφη παραλία 3 περίπου χιλιομέτρων και μοναδικό ηλιοβασίλεμα. Έχει φράγκικο κάστρο που χτίστηκε περίπου το 1281 μ.Χ. Διαθέτει την ομώνυμη Λιμνοθάλασσα ή Διβάρι. Η λιμνοθάλασσα έχει υφάλμυρο νερό και έκταση 6.000 στρεμμάτων. Η μικρού βάθους λιμνοθάλασσα, χρησιμοποιείται σχεδόν από την εποχή της Ενετοκρατίας για ιχθυοτροφείο. Στο βυθό της έχουν εντοπιστεί ευρήματα της Μυκηναικής, της Ελληνιστικής αλλά και της Ρωμαικής εποχής. Η λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας ανήκει στους σημαντικότερους μεταναστευτικούς σταθμούς πουλιών στην Ελλάδα. Έχουν καταγραφεί 262 είδη πουλιών, ενώ πολλά απ αυτά, έχουν αναγνωριστεί ως απειλούμενα είδη. Επίσης για τον επισκέπτη που θα θελήσει να κάνει τις διακοπές του στη Γιάλοβα η διαθεσιμότητα σε δωμάτια είναι πολύ μεγάλη.
Υπάρχουν πολυτελή ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, κάμπινκγ κ.α, πλησίον του χωριού περίπου 2 χιλιόμετρα βρίσκεται το Costa Navarino ένα από τα ωραιότερα ξενοδοχειακά συγκροτήματα στον κόσμο.
Ολοκληρώνοντας σας αναφέρω ότι ο ιδιαίτερος αυτός τόπος με την πνευματικότητά του, τις υπέροχες εκκλησίες, την ιστορία του, τον πολιτισμό του, το φυσικό κάλλος αποτελεί πόλο έλξης πολλών ανθρώπων απ ολόκληρο τον κόσμο.
Αικατερίνη Κ. Διαμαντοπούλου-Κουτσουμπού
Θεολόγος ΜΑ-Φιλόλογος
PhD Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ