Επετειακό Αφιέρωμα 300 χρόνια από την Κοίμηση του Οσίου Σοφιανού Επ. Δρυινουπόλεως και Αργυροκάστρου (+1711-2011)

Επετειακό Αφιέρωμα 300 χρόνια από την Κοίμηση του Οσίου Σοφιανού Επ. Δρυινουπόλεως και Αργυροκάστρου (+1711-2011)

Μία μεγάλη μορφή τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι καί ὁ ἅγιος Σοφιανός Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καί Ἀργυροκάστρου, μιᾶς περιοχῆς πού ἐκτείνεται στή Βόρεια Ἤπειρο, τή σημερινή Νότιο Ἀλβανία, μεταξύ τοῦ Ἀργυροκάστρου, Δέλβινου καί Χειμάρρας. Εἶναι ἐκεῖνος, πού μέ σθένος πολέμησε τήν ἐπάρατη «ἐξώμοση», δηλαδή τήν πρακτική τῶν Ὀθωμανῶν νά ἐξισλαμίζουν μέ ὑποσχέσεις ἀνταλλαγμάτων, ἤ ἀκόμη καί βίαια, μεγάλα τμήματα τοῦ πληθυσμοῦ προκειμένου νά ἀφομοιωθοῦν καλύτερα ἀπό τόν κρατικό τους μηχανισμό, ἀπαρνούμενα τήν ὀρθόδοξη πίστη τους.

Λίγα στοιχεῖα εἶναι γνωστά γιά τό βίο του, ἐνῶ ἀπεναντίας πολλά γιά τήν πλούσια ἐθνική του δράση καί τά θαύματά του.

Γεννήθηκε πιθανότατα στήν Πολύτσιανη τῆς περιοχῆς Πωγωνίου καί τό 1672 ἱδρύει μοναστηριακή σχολή στόν Ἅγιο Ἀθανάσιο τῆς γενέτειράς του, προφανῶς ἀπό τό διακαῆ του πόθο νά μεταλαμπαδεύσει τά Ἑλληνικά γράμματα καί τήν Ὀρθοδοξία στούς συμπατριῶτες του.

Δέν εἶναι ἀκριβής ἡ ἡμερομηνία, πού ἀνέβηκε στόν Ἐπισκοπικό θρόνο, ἀλλά εἶναι γνωστό ὅτι ἄμεσα μέ τό φλογερό του κήρυγμα καί τίς περιοδεῖες σέ κάθε χωριό τῆς Ἐπισκοπῆς προσπάθησε νά ἐμψυχώνει καί νά διαφωτίζει τό ποίμνιό του, νά ἀποτρέψει μικτούς γάμους καί νά ἐπιστρέψει ἀκόμη «ἐξωμότες» στήν ὀρθόδοξη πίστη. Μάλιστα μέ ἔντεχνο τρόπο πέτυχε νά ἀπομακρύνει καί νά ἀπομονώσει τό μουσουλμανικό στοιχεῖο στό Μαλέσοβο μακριά ἀπό τό ποίμνιό του.

Τό ἦθος, ἡ ἀγωνιστικότητα καί ἡ ἐντιμότητά του τόν εἶχαν καταστήσει Ἅγιο στή συνείδηση ὄχι μόνο τοῦ ποιμνίου του, ἀλλά καί τοῦ ντόπιου μουσουλμανικοῦ πληθυσμοῦ. Μαρτυρεῖται μάλιστα ἡ περίπτωση μιᾶς νεαρῆς μουσουλμάνας, πού ἀπελπισμένη προσέφυγε στόν Ἅγιο, ἀδυνατώντας νά βρεῖ τό κεντημένο μέ χρυσά φλουριά φέσι της. Ἐκεῖνος προσευχήθηκε θερμά καί τῆς ἀποκάλυψε  ὅτι τό φέσι της βρισκόταν στήν φωλιά ἑνός πελαργοῦ, ὑποδεικνύοντας μάλιστα τό ἀκριβές σημεῖο, ὅπου λίγο ἀργότερα τό βρῆκε εὐγνωμονώντας τόν Ἅγιο. Ὁ Σοφιανός πῆρε μία σπουδαία ἀπόφαση. Παραιτήθηκε ἀπό τόν Ἐπισκοπικό θρόνο καί ἔζησε ὡς ἁπλός μοναχός στή Μονή τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου. Τό ἔπραξε αὐτό, ἐπειδή ἤθελε νά ὀργανώσει καλύτερα τίς ὁμάδες τῶν χριστιανῶν, κάποιες ἀπό τίς ὁποῖες ἦταν καί ἔνοπλες, προκειμένου νά ἀναχαιτίσουν τή λαίλαπα τοῦ ἐξισλαμισμοῦ, πού βίαια ἐπιχειροῦσαν οἱ Τοῦρκοι.

Ἔτσι ἡ Μονή τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου ἔγινε κέντρο ἀντίστασης καί ἐθνεγερσίας. Διαπρεπεῖς ἐρευνητές τῆς Ἱστορίας τῆς Ἠπείρου, θέλοντας νά ἐπισημάνουν τή συμβολή τοῦ Ἁγίου Σοφιανοῦ στή διατήρηση τῆς Ἑλληνικότητας τῆς Ἠπείρου τονίζουν ὅτι, ἄν δέν εἶχε ἀναχαιτίσει τήν πλημμύρα τῆς «ἐξωμόσεως», θά εἶχε ἀφανισθεῖ ὅλος ὁ Χριστιανικός πληθυσμός τῆς Ἠπείρου.

Τόν θεωροῦν μάλιστα Πρόδρομο τοῦ ἄλλου μεγάλου ἠπειρώτη Ἁγίου καί Ἐθναποστόλου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ. Δέν εἶναι ὅμως μόνο γιά τήν ἀδιαμφισβήτητη ἐθνική προσφορά του πού ὅλοι οἱ Ἠπειρῶτες τόν τιμοῦν ὡς τοπικό Ἅγιο. Εἶναι καί τά θαύματα καί τά σημεῖα, πού ἐπιτέλεσε, ὅσο ἀκόμη ζοῦσε, τά ὁποῖα ἑδραίωσαν τήν πεποίθηση τοῦ πιστοῦ λαοῦ, ὅτι ὁ Ἐπίσκοπός τους ἦταν ἕνας μεγάλος Ἅγιος.

Ἕνα ἀκόμη θαῦμα τοῦ Ἁγίου μαρτυροῦν οἱ ἱστορικές πηγές καί οἱ προφορικές μαρτυρίες. Τή Μονή τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου ἐπισκέφτηκε ἕνας διαβάτης, στόν ὁποῖο οἱ μοναχοί διηγήθηκαν κάποιο θαῦμα. Στή διήγηση ἦταν παρών καί ὁ ἅγιος Σοφιανός, πού ἄκουγε προσεκτικά. Ὁ διαβάτης ἀρχικά φάνηκε δύσπιστος στή διήγηση τῶν μοναχῶν καί κατόπιν ἐξέφρασε ἔντονα τήν ἀπιστία του. Τότε ὁ Ἅγιος σηκώθηκε καί διέταξε ἕνα νεαρό καλογέρι νά πάρει ἀπό τό τζάκι τρία κομμάτια ξύλου κερασιᾶς, πού καίγονταν. Ζήτησε ἀπό τόν ξένο καί ἄπιστο διαβάτη καί τόν καλόγερο νά τόν ἀκολουθήσουν στήν αὐλή καί, παίρνοντας τήν ἀξίνα, φύτεψε τά καμένα τρία κομμάτια ξύλου λέγοντας στό διαβάτη ὅτι αὐτά θά ἀνθίσουν καί θά καρποφορήσουν μέχρι ἑπόμενη ἄνοιξη, γιά νά τοῦ δείξει ὁ Θεός ἔμπρακτα ὅτι ἡ διήγηση τῶν μοναχῶν γιά τό ἀναφερόμενο θαῦμα ἦταν πέρα γιά πέρα ἀληθινή.

Καί μέ τίς προσευχές τοῦ Ἁγίου τό θαῦμα ἔγινε. Τά καμένα ξύλα ἔπιασαν ρίζες, ἔβγαλαν φύλλα καί καρπούς, ὅπως ἐκεῖνος εἶχε προβλέψει. Βρίσκονται ἀκόμη καί στίς μέρες μας στόν περίβολο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, πού σήμερα φέρει πλέον καί τό ὄνομα τοῦ Ἁγίου καί ὀνομάζεται Μονή Ἁγίων Ἀθανασίου καί Σοφιανοῦ.

Τήν 26ῃ Νοεμβρίου 1711 ὁ Ἅγιος Σοφιανός παρέδωσε εἰρηνικά τό πνεῦμα του, ὡς μεγαλόσχημος μοναχός καί συγκαταριθμήθηκε στή χορεία τῶν Ἁγίων τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Γένους. Ἡ τιμία του κάρα καθώς καί τά ἱερά του λείψανα φυλάσσονται σέ περίτεχνες θῆκες, τά ὁποία ἀπό τήν Μονή τοῦ Ὁσίου μεταφέρθηκαν γιά λόγους ἀσφαλείας ἀπό τόν εὐλαβέστατο ἱερέα τοῦ χωριοῦ π. Εὐθύμιο Καλαμά καί τούς κατοίκους του στό  κεντρικό Ἱερό Ναό τῶν Ταξιαρχῶν τῆς Πολύτσανης, ὅπου μέχρι σήμερα φυλάσσονται γιά ἁγιασμό καί εὐλογία.

Ἀπολυτίκιον και Μεγαλυνάριον, ποιηθέντα ὑπό τοῦ ἀοιδίμου Μοναχοῦ Γερασίμου Μικραγιαννανίτου, Μεγάλου Ὑμνογράφου τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας

Ἀπολυτίκιον

Ἱεραρχίας κεχρισμένος τῷ μύρῳ, ἀρχιερεύς περιφανής ἀνεδείχθης πᾶσι Χριστοῦ θεράπων ἐνθεώτατος, καί σοφῶς ἐποίμανας τόν λαόν τοῦ Κυρίου, Σοφιανέ ὅσιε, διά λόγων καί ἔργων۰ καί νῦν δυσώπει πάντοτε Χριστόν, ἐλεηθῆναι τούς σέ μακαρίζοντας.

 

Μεγαλυνάριον

Τῆς Δρυϊνουπόλεως ἱερός ποιμήν ἀνεδείχθης, ὡς τῶν πάλαι Ἱεραρχῶν μιμητῆς ἐν πάσι, Σοφιανέ παμμάκαρ, ἐνθέοις προτερήμασι σεμνυνόμενος.

 

Πηγές υλικού:

- Ἐπίσημη Ἰστοσελίδα τοῦ Ἰνστιτούτου «Χριστοφόρος Παπουλᾶκος»: www.papoulakos.gr. και  http://ortodoksikoritsa.blogspot.com/

- Ἀρχιμ. Νεκτάριου Ν. Πέττα, δρ. Φιλοσοφίας & Προέδρου τοῦ Ἰνστιτούτου «Χριστοφόρος Παπουλᾶκος», σιος Σοφιανός πίσκοπος Δρυινουπόλεως καί ργυροκάστρου σημειοφόρος (V26-11-1711) καί Πολύτσανη Πωγωνίου, ἐκδόσεις Ἰνστιτούτου «Χριστοφόρος Παπουλᾶκος», 2009

- Ἡμερολόγιο τοῦ ἔτους 2011 μέ δώδεκα ἄγνωστες ἅγιες μορφές, πού εἶναι ἀφιερωμένο στά 150 χρόνια ἀπό τήν κοίμηση τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Χριστοφόρου τοῦ Παπουλάκου (+ 18-1-1861), τοῦ ὁποίου τό ὄνομα φέρει τό μή κερδοσκοπικό Ἰνστιτοῦτο «ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΣ», καθώς καί στά 300 χρόνια ἀπό τήν κοίμηση τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Σοφιανοῦ, ἐπισκόπου Δρυϊνουπόλεως καί Ἀργυροκάστρου (+ 26-11-1711)

 

Επιλογή υλικού:

Αικατερίνη Διαμαντοπούλου

Υπεύθυνη Υλικού των Ιστοχώρων του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων

 



Ιερά λείψανα και τίμια κάρα του Οσίου Σοφιανού




ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ
Powered by active³ CMS - 28/03/2024 3:31:46 μμ